Malhomme (Malhomme de la Roche) Leon (1888–1940), pracownik służby zagranicznej RP, wicewojewoda śląski; ur. 17 I w Petersburgu, był synem Mikołaja i Julii z Orłowskich. Rodzina Malhomme’ów, pochodzenia francuskiego, z końcem XVIII w. wyemigrowała do Polski, gdzie szybko się naturalizowała; w powstaniu 1831 r. brali udział dwaj Malhomme’owie (Leon i Stanisław), a ojciec M-a wraz ze swym bratem uczestniczyli w powstaniu 1863 r. M. ukończył gimnazjum w Petersburgu, a następnie studiował na uniwersytecie w Petersburgu i Dorpacie, gdzie ukończył prawo. W czasie studiów był czynnym członkiem korporacji «Polonia». Po powstaniu Państwa Polskiego rozpoczął pracę w Min. Spraw Zagran. w Warszawie, gdzie od 23 XI 1918 do 31 XII 1928 był kierownikiem referatu konsularnego. W r. 1922 był przewodniczącym międzyministerialnej komisji do uporządkowania prac w polskich placówkach służby zagranicznej w Związku Radzieckim; w l. 1922–8 był delegatem Polski do Ligi Narodów na konferencje międzynarodowe dla spraw uchodźców rosyjskich; w 1925 przewodniczył delegacji polskiej w mieszanej komisji polsko-radzieckiej do likwidacji zatargów granicznych. Od 1 I 1929 M. był konsulem generalnym w Bytomiu, a od 1 VII 1931 w Opolu. Prace jego na Śląsku Opolskim cechowała wybitna aktywność, którą m. in. podkreślił w swej antypolskiej książce F. W. Oertzen „Polen an der Arbeit” (1932) w rozdziale «Herr M. reitet aus»: «Jest trudem nielada, jeśli polski konsul generalny w Opolu w ciągu niewielu miesięcy uczestniczy w charakterze reprezentacyjnym w nie mniej niż 62 imprezach mniejszości polskiej na G. Śląsku». Władze niemieckie wobec wzmożonego prześladowania żywiołu polskiego w Niemczech domagały się odwołania M-a. Z dn. 1 I 1933 został radcą dla spraw emigracyjnych w Ambasadzie RP w Paryżu, a 1 II 1934 objął placówkę w Morawskiej Ostrawie, która z jego przyjściem została podniesiona do stopnia Konsulatu Generalnego.

Nominacja M-a na stanowisko zajmowane przedtem przez ugodowego K. Ripę była spowodowana przyjęciem ostrego kursu antyczechosłowackiego przez polskie Min. Spraw Zagran. Jako konsul gen. w Morawskiej Ostrawie M. wykazywał również wielką ruchliwość i aktywność, otaczał opieką życie mniejszości polskiej, uczestniczył we wszystkich ważniejszych uroczystościach polskich od Jabłonkowa po Bogumin. Zarazem jednak w myśl poleceń Centrali prowadził działalność zmierzającą do storpedowania ugody między mniejszością polską a Czechami. Z jego inicjatywy został założony zależny od Konsulatu „Dziennik Polski”. M. przeprowadził dywersję w szeregach działającej na Śląsku Zaolziańskim Polskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (której kierownictwo decydowało się na współpracę z socjalistami czeskimi) przez utworzenie konkurencyjnej partii socjalistycznej, a mianowicie Polskiej Partii Socjal-Demokratycznej z Augustynem Łukoszem na czele. Konsulat w Morawskiej Ostrawie kierowany przez M-a wykorzystywał patriotyzm polskiej mniejszości dla realizowania polityki antyczechosłowackiej i zwalczania polskich socjalistów zaolziańskich. Naraził się władzom czechosłowackim do tego stopnia, że nie uzyskał «exequatur» i na żądanie ministra spraw zagranicznych E. Beneša został z dn. 15 V 1935 odwołany. Został wówczas przekazany do dyspozycji Min. Spraw Wewnętrznych, które mianowało go drugim (obok Tadeusza Saloniego) wicewojewodą śląskim. Po przyłączeniu Zaolzia do Polski w r. 1938 był M. najbliższym współpracownikiem wojewody Michała Grażyńskiego w prowadzeniu nacjonalistycznej polityki antyczeskiej i antylewicowej na tym terenie.

Po wybuchu drugiej wojny światowej M. wyjechał do swojej posiadłości koło Mołodeczna na Wileńszczyźnie. Tam 22 IX 1939 został aresztowany przez organa radzieckie. Był internowany w Starobielsku. Zamordowany został najprawdopodobniej w Charkowie.

Był odznaczony m. in. Orderem Odrodzenia Polski i orderami zagranicznymi. Żonaty był dwukrotnie: w r. 1921 z Amelią z Kunickich (zm. 1932) i w r. 1933 z Heleną Kurczówną; oba małżeństwa były bezdzietne.

Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Rocznik służby zagranicznej RP wg stanu na 1 IV 1938, W. 1938 s. 204; – Chlebowczyk J., Nad Olzą. Śląsk Cieszyński w wiekach XVIII, XIX i XX, Kat. 1971; Kozeński J., Czechosłowacja w polskiej polityce zagranicznej w l. 1932–8, P. 1964; Spychalski S., L. M., konsul gen. RP w Bytomiu i Opolu…, „Katolik” 1958 nr 9 (fot.); – Kot S., Listy z Rosji do gen. Sikorskiego, Londyn 1965; Wspomnienia Opolan W. 1960–5 I 286–307 (wspomnienia S. Spychalskiego), II (fot. po s. 288); – „Dzien. Pol.” 1935 nr 42, 51 (portret); „Ewangelik” 1935 nr 23; „Nowiny Śląskie” 1935 nr 21; „Prawo Ludu” 1934 nr 6; „Robotnik Śląski” 1934 nr 7; „Śląska Brygada” 1935 nr 12–3 (portret); – Materiał dostarczony przez Ludwika Brożka.

Red.